Het onderscheiden van feiten van ideologie is belangrijk voor de ontwikkeling van wetenschap, ook de economische wetenschap. De blogs schrijvende, realiseer ik me nogmaals, dat de economische wetenschap, weliswaar voor een groot deel gebaseerd op, en beargumenteerd, met cijfers meer ideologieën, invalshoeken en veronderstellingen bevat dan welk ander wetenschap dan ook. Vervelend, maar ook weer divers dus. Dat laatste zal ik ook meer gaan belichten, met aandacht voor diverse economen die over hetzelfde onderwerp schrijven, maar toch allemaal een ander punt willen maken. Samen geven de diverse invalshoeken wel goed inzicht.
ENTREPRENEURSHIP
Onderwerp van deze blog is de laatste productiefactor: Ondernemerschap of “Entrepreneurship” in het engels. Ook deze term krijgt verschillende invullingen door verschillende schrijvers. Even een herhaling. De mens heeft diverse (fysieke, intellectuele en spirituele) behoeften die hij graag bevredigd ziet met goederen en diensten. Om die goederen en diensten te produceren, moeten we schaarse productiemiddelen zo slim mogelijk inzetten. Over dat “slim inzetten” bestaan verschillende economische theorieën.
“Dat slim inzetten”, dat doet de “Ondernemer”. Zijn vergoeding daarvoor noemen we winst.
Ondernemerschap betreft het initiatief en de besluitvorming van individuen of organisaties die gewend zijn om productie te creëren en te organiseren.Ondernemerschapwordt beschouwd als een belangrijke productiefactor in de economie, omdat het een cruciale rol speelt in het proces samenbrengen van overige productiefactoren en innovatie en economische groei te weeg brengt.
De drie andere traditionele productiefactoren zijn:
- Land: Betreft natuurlijke hulpbronnen zoals minerale afzettingen, water en vruchtbare grond die bij de productie worden gebruikt.
- Arbeid: Betreft de inspanning en vaardigheden van mensen die bij de productie worden gebruikt, inclusief fysieke en mentale inspanning.
- Kapitaal: Betreft de gefabriceerde goederen die bij de productie worden gebruikt, zoals machines, uitrusting en gebouwen, maar ook naar geld.
Ondernemers zijn individuen die kansen zien en nieuwe bedrijven of organisaties oprichten om die kansen te benutten. Ze brengen nieuwe producten, diensten en productiemethoden op de markt, wat kan leiden tot verhoogde productiviteit, efficiëntie en economische groei. Ondernemers spelen een belangrijke rol bij het creëren van banen. Ondernemers kunnen ook helpen om bestaande, maar ook nieuwe economische sectoren, nieuw leven in te blazen, door nieuwe bedrijven en investeringen (en dus ook kapitaal) te brengen in gebieden die mogelijk in verval zijn geraakt. Over het algemeen wordt ondernemerschap beschouwd als een cruciale “duwer” van economische groei en ontwikkeling.
Enkele van de belangrijkste taken die ondernemers uitvoeren, zijn:
- Kansen identificeren: Ondernemers zijn constant op zoek naar nieuwe mogelijkheden om waarde te creëren voor klanten. Ze zijn in staat onvervulde behoeften of inefficiënties in bestaande markten te identificeren en nieuwe ideeën te bedenken om deze aan te pakken. Bij succes, genieten ze van winst.
- Marktonderzoek uitvoeren: Alvorens een nieuw bedrijf te starten, voeren ondernemers marktonderzoek uit om de omvang en kenmerken van de doelmarkt en de concurrentie te identificeren.
- Een businessplan ontwikkelen: zodra ze een duidelijk inzicht hebben in de markt en de kansen, ontwikkelen ondernemers een gedetailleerd plan waarin wordt uiteengezet hoe ze een bedrijf gaan opzetten en laten groeien.
- Kapitaal aantrekken: Om een bedrijf te starten en te laten groeien, moeten ondernemers vaak kapitaal aantrekken. Dit kan het verkrijgen van leningen van banken zijn, het aantrekken van investeerders of crowd-funding.
- Een team samenstellen: Naarmate een bedrijf groeit, moeten ondernemers een team van werknemers, partners en adviseurs samenstellen om hen te helpen het bedrijf te beheren en op te schalen.
- Beheer en groei van het bedrijf: zodra het bedrijf operationeel is, zijn ondernemers verantwoordelijk voor het beheer van de dagelijkse activiteiten, het nemen van strategische beslissingen en het voortdurend zoeken naar nieuwe groeimogelijkheden.
Ondernemers brengen dus Kapitaal, Arbeid en Land samen in een bepaalde (slimme) samenstelling om waarde te creëren. Ondernemers nemen het risico en de onzekerheid van het starten van een nieuw bedrijf om waarde te creëren voor klanten en economische groei te stimuleren. Hun vergoeding voor het nemen van risico is winst. Ondernemers, in de vorm van de private sector, vormen vaak de grootste brok van de economie (van het BNP, de werkgelegenheid, etc.). Om die reden is het ook van belang om ondernemerschap te stimuleren met gericht economisch beleid en incentives.
KAPITALISME – ONDERNEMER – CONSUMPTIE
Heel snel komen we daarna op het onderwerp Kapitalisme, omdat in dat systeem de ondernemer een centrale rol speelt. De ondernemer coördineert inzet van productiefactoren om tegen winst de gemeenschap (markt) te voorzien van producten en diensten voor consumptie. Later zal ik ook een blog over Kapitalisme en de daarmee verbonden neoliberalisme schrijven, omdat ik toch vaak terugval op die termen en dat uiteindelijk de westerse economieën, overwegend kapitalistisch zijn. Eén blog (of meerdere) over kapitalisme, daar ontkomen we niet aan.
Kapitalisme, consumptie, behoeftebevrediging, ondernemer en winst samengevat in 2 zinnen.
“Life is an act of consumption, Jupiter. To live is to consume and the human beings on your planet are merely a resource waiting to be converted into capital, and this entire enterprise is just a small part in a vast and beautiful machine defined by evolution, designed for a single purpose: to create profit (Balem Abrasax, Jupiter Ascending).”
Waarom “consumptie”? Uiteindelijk is dat wat wij doen met de inzet van productiefactoren. Onderschat het belang van consumptie (lees: behoeftebevrediging) niet. Ruim 70% van de Amerikaanse economie is consumptie door publiek (Nederland zit rond de 42%). (https://www.theglobaleconomy.com/rankings/household_consumption/). Voor Curaçao schat ik dat op 88% (berekend als verhouding tussen private en publieke consumptie met het BNP).
PRODUCTIEFACTOREN – ONDERNEMER – ECONOMIE
Alhoewel enigszins theoretisch, is onderstaand tabel een conceptuele visualisatie van hoe de optelsom van vergoedingen voor gebruik/aanwending van de productiefactoren werkt in de economie om te komen tot het Bruto Nationaal Product. Helaas is een dergelijke indeling lastig te maken in de praktijk. Beschouw het als een “denkmodel” voor beleidsvorming.
In bovenstaande denkmodel gaat het mij met name om, om op een makkelijke manier visueel te maken dat het samenbrengen van de productiefactoren de economie maakt. Het gaat om die onderste regel en de samenstelling (sectoren, maar ook productiefactoren) van de economie.
Je hebt “Land” nodig, maar ook “Arbeid” en “Kapitaal” en ook de coördinator van het geheel, de “Ondernemer”. We hebben vaak de neiging om tegen de ondernemer te schoppen omdat hij veel winst maakt, maar beseffen vaak ook niet dat hij risico neemt, soms ook persoonlijk, en daarmee de economie mogelijk maakt. “Winst” is zijn vergoeding, zijn incentive, niet “Loon”. Zonder winst die hem toekomt, zal hij niet ondernemen, getuige ook waarom innovatie en welvaartsgroei zich minder voordoen in landen die geen ondernemerschap stimuleren.
Er zijn diverse schrijvers over dit onderwerp, en ik zal daar in de komende blogs bij stil staan. Waarom? Als je het hebt over het stimuleren van de economie, zal je het moeten hebben over het stimuleren van ondernemers. Wat meer aandacht voor productiefactor “ondernemerschap” is daarom op zijn plaats.
Welk stimuleringsbeleid hebben wij? Keuzes gisteren en vandaag, hebben consequenties morgen. “We reap what we sow”. Bemoei je actief met economisch beleid, maak bewuste keuzes, want je draagt gewild of ongewild de lusten en de lasten.
Ik herhaal: Het zou wie dan ook die op die beleidsstoel zit, sieren om kundig om te gaan met economisch leidinggeven, het heeft namelijk consequenties”. Economie raakt alles.
