In mijn vorige “investing-series”-blogs zijn we stil gestaan bij de persoonlijke financiële situatie, de maandelijkse financiële stromen en je mogelijke doelen om te investeren. Bij de doelen hoort ook een beleggingsstijl of een risico-appetijt. Deze blog gaat over dat laatste en dan met name over risico en risicovormen. Risico definieer ik als een situatie waarin je blootgesteld bent aan “gevaar” of “verlies”. Risico kan zich voordoen in vele vormen en we lopen uiteindelijk allemaal risico in zekere mate.
Risico en (beleggings-)strategie lopen ook samen, ook als je belegt/investeert. Je hoort risicomanagement toe te passen, wat betekent, dat je bewust risico’s identificeert, evalueert en beheerst om je vermogen zoveel mogelijk te beschermen.
Bij risico hoort ook een andere term in de financiële wereld en dat is volatiliteit. Volatiliteit heeft te maken met de (snelle) “eb en vloed” van kopen en verkopen (vraag en aanbod) en de daarmee samenhangende (forse) prijsbewegingen. Volatiliteit meet je met een term genaamd “Bèta[i]”. Over dat laatste gaat deze blog niet over, maar ik meld de term “volatiliteit” alvast, daar velen de term associëren met de negatieve kant van risico. Volatiliteit heeft naar mijn mening ook een positieve kant, de prijs kan ook fors stijgen, en daar zouden we graag gebruik van willen maken, zeker als je wilt speculeren.
RISICO EN SOORTEN RISICO
Ten eerste, laat risico je niet afschrikken. Makkelijker gezegd dan gedaan, weet ik. Belangrijk is dat je bewust bent van risico, de mogelijke verschijningsvormen en deze inschat (ook de mogelijke impact), voordat je begint met beleggen.
Risico’s kunnen divers zijn, ik ben zeker niet limitatief in onderstaande opstelling. Voor de overzichtelijkheid, heb ik diverse in onderstaand tabel in kaart gebracht.
| RISICO | OMSCHRIJVING | WAT BETEKENT DIT VOOR JOU ALS BELEGGER/INVESTEERDER |
| Financial risk | Risico dat je je geld kwijtraakt omdat het aandeel waarde verliest (ruimer beleggingsobject), maar ook door faillissement van het bedrijf waarin je hebt belegd. | Dit risico betekent dat je “huiswerk” moet doen voordat je belegt, door onderzoek te doen naar de financiële positie en performance van het bedrijf waarin je wilt investeren. Het komt neer op “fundamental (and technical analysis)”, waarop ik in een latere blog in zal gaan. Het komt wel op het volgende neer: als het bedrijf waarin je wilt investeren financieel gezond is en winst maakt, dan is de kans groter dat jij ook met je belegging rendement maakt. |
| Interest rate risk | Rente beïnvloedt de financiële markten en daarmee hoe en waar geld naartoe vloeit. | Historisch gezien heeft rente voornamelijk een inverse relatie met de aandelenmarkt. Stijgende rentevoeten hebben vaak als gevolg dalende aandelenprijzen. Een stijgende rente, maakt lenen ook duurder, waardoor de winstgevendheid van bedrijven (die leningen nodig hebben) daalt. Wanneer de winstgevendheid daalt, daalt ook de aantrekkelijkheid van het bedrijf en daarmee ook de prijs van het aandeel. Maar ook de consument wordt aangetast, omdat lenen voor hem ook duurder is geworden en mogelijk leidt dat tot een aangepast koopgedrag, welke weer als gevolg kan hebben dat minder producten worden gekocht. Daarmee daalt ook de winstgevendheid van bedrijven. De besluitvorming van de belegger, kan bij stijgende rente (wat in deze periode gaande is) zijn: 1) Verkoop van aandelen in interest-gevoelige bedrijven (meestal kapitaalintensieve bedrijven) en 2) Een verschuiving naar obligaties en rente-afhankelijke beleggingen. |
| Market risk | Het gaat hierbij om de markt als geheel. Hiermee doelen we op de miljoenen mensen die dagelijks besluiten nemen om “assets” te kopen of te verkopen. Het komt neer op krachten geassocieerd met vraag en aanbod. | Vraag en aanbod zijn te volgen met o.a. indicatoren. Als de massa wilt kopen, stijgt de vraag en daardoor de prijs. Als de massa wilt verkopen, stijgt het aanbod en daardoor daalt de prijs. Vraag en aanbod is de essentie van market risk. Begrip van market risk is van belang voor de keuze van “assets” waarin je wilt beleggen of speculeren. |
| Inflation risk | Inflatie is de algemene stijging van prijzen en daling van koopkracht van geld. | Voor de consument betekent inflatie dat de koopkracht daalt. Zeker nu ook relevant. Voor de belegger betekent inflatie dat de waardestijging van de belegging niet genoeg is ten opzichte van de inflatie-%. Als je belegging dit jaar 5% oplevert, maar inflatie is 6%, dan verlies je feitelijk geldwaarde. Maar het is beter die 1% te verliezen, dan de volle 6% omdat je niet hebt belegt. |
| Political risk | Politiek kan zeer van invloed zijn op bedrijven, ook in negatieve zin. Een nieuwe reguleringswet, kan voldoende zijn om een bedrijf de verliezen in te jagen. De vraag is dan met name, hoe overheidsbeleid de marktwaarde en huidige en toekomstige mogelijkheden van je gekozen investering kunnen beïnvloeden. | Als je aandelen bezit die onder invloed staan van politiek risico, moet je daarvan bewust zijn. Dat verklaart ook voor een deel de politieke lobby van sommige sectoren. Zie bijvoorbeeld regulering: de farmaceutische sector (merkmedicijnen), de wapenindustrie (NRA in de VS), Energiesector (olie, solar, wind). Of dichter bij huis, de politieke ontwikkelingen in Venezuela van de afgelopen 25 jaar en daarna de Amerikaanse boycot. Slechts 1 besluit van de politiek kan meer winst of verlies betekenen. |
| Personal risk | Dit is een ander type risico en heeft meer te maken met je persoonlijke omstandigheden. Dit risico wordt vaak onderschat, en is wat mij betreft één van de belangrijkste om rekening mee te houden. | Dit risico is direct gerelateerd aan je vermogen om een tegenslag te incasseren. Stel je voor dat je plotseling geconfronteerd wordt door een tegenslag (ontslag of weggevlogen dak vanwege een orkaan, of auto-ongeluk, etc.) met hoge onvoorziene kosten. Dan is het niet de bedoeling dat je je beleggingsportefeuille daarvoor moet verkopen om cash te genereren. Dit risico is ook de primaire reden waarom je een “buffer” of noodfonds moet hebben (zie eerdere blog). |
| Emotional risk | Logica en discipline zijn onmisbaar bij succesvol investeren, echter emotie kan overnemen en leiden tot domme financiële besluiten. Onderschat dit risico niet. Het is reëel, en zeker als je dagenlang zit aan te kijken tegen dalende marktprijzen. | Je moet je eigen emotie (en die in je directe omgeving) begrijpen en beheersen. Blijf eraan herinneren waarom je bepaalde weloverwogen keuzes hebt gemaakt, en dat de markt “levendig beweegt”. Begrijp dat anderen die kopen en verkopen ook meegesleurd kunnen worden door emotie. Er kan sprake zijn van Fear en Greed in de markt, met gevolgen voor vraag en aanbod en dus de prijs. Crypto is een goed voorbeeld hiervan in 2021 en 2022. Er kan ook sprake zijn dat je “te betrokken” bent geraakt aan een asset, bijvoorbeeld aandelen van Apple in mijn geval. Je gelooft er heilig in. |
Er zijn natuurlijk meerdere risico’s te noemen, zoals het koersrisico, bijvoorbeeld het beleggen in Eurolanden, terwijl “onze valuta” de gulden is. Als de Euro stijgt, is de gulden minder waard, en kun je minder in euro-luidende aandelen kopen. Andersom, als de eurokoers, bij het uitkeringsmoment daalt, ontvang je minder.
Een ander risico is het belastingrisico: als belasting wordt geheven op je inkomen (dividend, interest, huur) of vermogen (koersstijgingen). Alhoewel de belasting een feit is (en eigenlijk dan ook geen risico is), bepaalt het wel wat je overhoudt aan geld. Maar het belastingregime kan wijzigen en dat is een risico. De laatste jaren is daarvan sprake op Curaçao. Een wijziging in het belastingregime kan van invloed zijn op je vermogensopbouwplannen, op hoe je belegt en waarin je belegt.
AFWEGEN EN KIEZEN
Risicobeheersing kan makkelijker zijn dan je denkt (tenminste het deel dat bij logica en discipline hoort). Het komt neer op “inlezen”, kennis vergaren zowel in beleggen, als waarin je wilt beleggen en hoe. Bedrijven hebben de druk om te innoveren, te groeien, en te zorgen voor toegevoegde waarde voor haar aandeelhouders. Die groei zie je ook in indexen zoals Dow Jones Industrial Average, de NASDAQ en S&P500. Nu nog even wat aandacht voor “tools”.
Ik gebruik zelf sites zoals Yahoo Finance, MarketWatch en Tradingview om meer achtergrond te krijgen in beleggingsobjecten. Wat je ook in het begin kan doen, is gebruik maken van een simulator (www.investopedia.com/simulator) en spelenderwijs investeren zonder risico te lopen. Voorts, voordat je investeert, zorg ervoor dat je “noodfonds” er is, je schulden beheersbaar zijn, je baan redelijk zeker is en je sociale voorzieningen aanwezig zijn (ziektekosten, pensioen, etc.). Wat betreft je beleggingen, zorg ervoor dat je gespreid investeert in meerdere “assets” en meerdere “industrieën” (diversificatie). Indexfunds[i] zijn goed hiervoor. Hou je zelf aan regeltjes zoals niet meer dan 5% beleggen in 1 asset, beleg in 5 tot 10 verschillende industrieën, etc. En als laatste blijf steeds je risico afwegen met je rendement.
DISCLAIMER: Deze blogs zijn bedoeld voor en alleen om te worden gebruikt voor referentiedoeleinden. Dergelijke informatie die hier wordt verstrekt, vormt geen advies of een aanbeveling dat een beleggings- of handelsstrategie geschikt is voor een specifieke persoon. Gebruikers van deze blogs zijn het ermee eens dat ik geen verantwoordelijkheid neem voor uw investeringsbeslissingen.Vraag professioneel advies voordat u handelt.
[i] Bèta is een manier om de volatiliteit van een beleggingsobject te meten in vergelijking met de algehele volatiliteit van de markt. De markt als geheel heeft een bèta van 1. Beleggingsobjecten met een waarde groter dan 1 zijn volatieler dan de markt (wat betekent dat ze over het algemeen meer stijgen als de markt stijgt, en meer dalen als de markt daalt).
[i] Een indexfonds is een type beleggingsfonds of exchange-traded fund (ETF) met een portefeuille die is samengesteld om de componenten van een financiële marktindex te evenaren of te volgen, zoals de Standard & Poor’s 500 Index (S&P 500). Van een indexfonds wordt gezegd dat het een brede marktblootstelling, lage bedrijfskosten en een lage portefeuilleomloop biedt. Deze fondsen volgen hun referentie-index, ongeacht de toestand van de markten. Indexfondsen worden over het algemeen beschouwd als goede beleggingen met pensioenoogmerk.
