I-7: FUNDAMENTAL ANALYSIS -vervolg

Deze aspecten van de markt staan veelal los van de “business-fundamenten” van het bedrijf; datgene wat het bedrijf (de belegging) waarde geeft. Er is dus een verschil in de concepten waarde en prijs, en daarom is Fundamental Analysis belangrijk. De kunst is dus om die verschillen in prijs en waarde te vinden en in je voordeel te gebruiken. En er is geen beter moment om voordeel te halen als de markt “verstoord” is, zoals in een recessie.

Het is mijn bedoeling om in de komende 3 tot 6 blogs in hoofdlijnen in te gaan op enkele aspecten van Fundamental Analysis en waarom dat van belang is. Dit staat los van Technical Analysis (TA), wat totaal iets anders is.

“BASICS: DE STOCKTABLES”

Ik ga er gemakshalve van uit dat je al bent ingelezen wat er gebeurt in de economie (markten) als geheel en de sector of industrie waar je in wilt gaan beleggen. Vorig jaar (2022) hebben we een forse val van de financiële markten ervaren van meer dan 16% (DOW en S&P500), welke vermoedelijk dit jaar (2023) zal doorwerken. Die val heeft forse verliezen veroorzaakt, maar biedt ook veel kansen. Momenten van grote prijsveranderingen, zijn de momenten waarop Fundamental analysis (en Technical analysis) belangrijk wordt om de (vermoedelijke) grotere gaten tussen waarde en prijs te pakken. Belangrijk is om met name dan stil te staan bij de oorzaken van de prijsval.

Fundamental Analysis maakt veelal gebruik van openbaar beschikbare financiële gegevens om de waarde van een investering te evalueren. Er zijn diverse handige websites beschikbaar, die vaak ook al zelf veel basisinformatie hebben verzameld om Fundamental Analysis te doen. Een paar hiervan (voor met name aandelen) zijn:

• New York Stock Exchange: www.nyse.com
• Nasdaq: www.nasdaq.com
• Yahoo! Finance: www.finance.yahoo.com
• Market watch: www.marketwatch.com

Op deze sites vind je informatie over de aandelen die je wilt onderzoeken. Eén daarvan is de “Stock Tables”.  Ik maak zelf veelvuldig gebruik van Yahoo! Finance en Trading View.  Het tabel (de Stocktable) bevat basisinformatie zoals 52-week high and lows (prijsplafond en vloer in de laatste 52 weken), dividend, volume, yield, price/earning ratios, etc. Je hebt wel meer dan dit nodig voor een goede analyse, maar het is een begin.

Een korte uitleg van deze Stock-table (Yahoo! Finance), op basis van mijn watch-list (selectie) in “Industrial and Manufacturing”. Deze groep heb ik bewust gekozen daar we het einde van de recessie in deze groep als één van de eerste zullen zien. De meeste van de geselecteerde lijst heeft te maken met constructie, kapitaalgoederen, transport en personeel-werving. Zodra de economie aantrekt zal dat beginnen met stijgende investeringen en stijging in transport en werkgelegenheid. Organisaties in deze groepen zullen als één van de eersten in waarde stijgen. Je zou banken (die de kapitaalgoederen financieren) ook kunnen toevoegen aan deze groep, echter heb ik daar geen goede ervaringen mee.

Alhoewel niet in bovenstaande tabel opgenomen, is de 52-week high en 52-week low een goed beginpunt. Als de twee waarden significant uit elkaar liggen, dan is dat een indicatie dat iets significants is gebeurd. Waarom is de koers zo bewegelijk geweest?  Is dat als gevolg van goed of slecht nieuws? En waar staat de koers vandaag?

TERMINOLOGIE

In de stock table zien we diverse afkortingen. We beginnen eerst met de “Ticker Symbol”, de afkorting welke het aandeel heeft op de beurs. “Last Price” is gewoonweg de laatst bekende verhandelde prijs op de beurs. Door de prijzen per dag in sequentie te analyseren zou je een trend kunnen bemerken. “Market Capitalization” staat voor de totale (markt-) waarde van de uitgegeven aandelen, de grootte van het bedrijf dus. Een hoge marktkapitalisatie betekent dat het bedrijf een grote marktaanwezigheid heeft. Bedrijven met een hoge marktkapitalisatie hebben meestal minder groeipotentie (koersstijging) dan start-ups, maar aan de andere kant genieten ze wel schaalvoordelen, zijn bekende merk-namen, kunnen goedkoper financieren, zijn “gevestigd”, en hebben vaak een stabiele inkomensstroom. Meestal zijn bedrijven met een hoge marktkapitalisatie minder risicovol en hebben redelijk stabiele dividendstromen. Denk aan de eerder besproken risico-profiel in deze blogs.

“Average Volume (3m)” betekent het gemiddelde verhandelde aandelen-aantal gedurende de voorgaande 3 maanden (cumulatief) op de beurs. Dit komt over het algemeen neer op het aantal verhandelde aandelen van de afgelopen 91 dagen delen door 3. Waarom is dit belangrijk?  Los dat de ratio aangeeft hoe actief het aandeel wordt verhandeld op de markt, is met name het verband leggen met andere ratio’s relevant. Een hoog volume (meer dan wat je normaal ziet) betekent dat er iets bijzonders aan de hand is met de onderneming. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Zoek uit waarom voordat je koopt of verkoopt.

“EPS” staat voor Earnings Per Share en wordt berekend als de nettowinst delen door het aantal uitstaande aandelen. Het is een indicator van de winstgevendheid van de onderneming. Soms wordt deze gecorrigeerd voor “buitengewone resultaten” (adjusted EPS). Hoe hoger de EPS, hoe meer winstgevend de onderneming wordt verondersteld. Een hoge EPS en een “lage” aandelen-prijs zou best interessant kunnen zijn voor een investeerder.

“Forward P/E” staat voor Forward Price to Earnings ratio en wordt berekend als de huidige aandelenprijs gedeeld door de geschatte (verwachte) toekomstige earnings (resultaat). Als de Forward P/E hoger is dan de huidige P/E (ook “Earnings Multiple” genoemd), is dat een indicatie van lagere verwachte winstgevendheid (per aandeel, vanuit de belegger bekeken). Daar het gaat om een (toekomst) verwachting, moet je deze ratio “met een beetje korreltje zout” nemen. Verwachtingen zijn namelijk subjectief. Als algemene regel, dient de P/E voor een Large Cap onderneming (en voor “income stocks”), tussen de 10 en 20 te zitten. Voor “growth stocks” niet groter dan 30 tot 30.  Een zeer hoge P/E betekent immers dat het aandeel te duur is geprijsd voor de earnings.

“Dividend Payment Date” is simpelweg de dag waarop dividend wordt betaald. In veel gevallen is dat 4 keer per jaar (elk kwartaal). De “Ex-dividend Date”, is de eerste werkdag na uitkering van het dividend. Verkoop je een aandeel vóór de ex-dividenddatum, dan verkoopt je ook je recht op het dividend, dus hou dat in de gaten.“Dividend per Share” (DPS) is het totale dividend per geplaatst aandeel. Dit is soortgelijk aan de “EPS”, met dien verstande dat het hier gaat om de daadwerkelijke uitbetaling aan de aandeelhouder. Als je doel is om “inkomensgericht te investeren” (defacto, vind je dividend belangrijk), is dit een belangrijke ratio, vooral als de dividendbetalingen stabiel en structureel zijn. Dit is meestal het geval voor ondernemingen met een hoge marktkapitalisatie.

“Dividend per Share” (DPS) is het totale dividend per geplaatst aandeel. Dit is soortgelijk aan de “EPS”, met dien verstande dat het hier gaat om de daadwerkelijke uitbetaling aan de aandeelhouder. Als je doel is om “inkomensgericht te investeren” (defacto, vind je dividend belangrijk), is dit een belangrijke ratio, vooral als de dividendbetalingen stabiel en structureel zijn. Dit is meestal het geval voor ondernemingen met een hoge marktkapitalisatie.

De “Forward Annual Dividend rate” is een schatting van het dividend over een vol jaar, uitgedrukt als een percentage van de huidige aandelenkoers. Het verwachte dividend van het jaar wordt gemeten door de meest recente daadwerkelijke dividendbetaling van een aandeel te nemen en deze op jaarbasis te berekenen. Ook dit is een verwachting.

De “Trailing Annual Dividend rate” geeft het dividend weer dat over een voorgaande periode (rolling 12-maanden, TTM: Trailing Twelve Month) is uitgekeerd. Het omvat alle dividenden (historisch) die tijdens het afgelopen jaar zijn betaald om het dividendrendement te berekenen. De “Trailing Annual Dividend Yield” geeft het dividendpercentage weer dat over een voorgaande periode is uitgekeerd, meestal een jaar. Het verschil tussen de “rate” en de “yield” is dat de eerste een geldbedrag geeft en de tweede een percentage (van de aandelenkoers). Een goed dividend yield zit meestal tussen de 2% en 5% (blijf vergelijken met de interest op termijndeposito’s of money market-accounts als benchmark). Dezer dagen (februari 2023) kan je een “certificate of deposit” afsluiten tegen 4%, wat beter is dan een dividend yield van 2%, en je loopt ook minder risico.

De “Price/Book” is de verhouding tussen de marktkapitalisatiewaarde van de onderneming ten opzichte van de boekwaarde van de onderneming (aandelenkoers/boekwaarde eigen vermogen per geplaatst aandeel). Uiteraard moet deze ratio boven de 1.0 uitkomen, wil investeren interessant zijn. Deze ratio wordt veelal gebruikt om het verschil tussen “ondergewaardeerde” aandelen te identificeren. Hou er wel rekening mee dat waarderingsgrondslagen en verslaggevingsvereisten, de cijfers in de jaarrekening bepalen en dus ook de waarde van het Eigen Vermogen (Bookvalue). Het is handig om deze laatste ratio samen te nemen met de ROE%.

Overgewaardeerde aandelen vertonen vaak een combinatie van lage ROE% en hoge P/B-ratio. Goed gewaardeerde aandelen hebben ROE- en P/B-ratio die enigszins vergelijkbaar groeien, omdat aandelen die een hoger rendement genereren, de neiging hebben om investeerders aan te trekken. Hierdoor vergroten ze de vraag, waardoor de marktprijs van het aandeel stijgt. Een hoge P/B-ratio suggereert dat een aandeel overgewaardeerd kan zijn, terwijl een lagere P/B-ratio kan betekenen dat het aandeel ondergewaardeerd is. Vergelijk wel al deze en overige ratio’s volgtijdelijk (5 @ 10 jaren), maar ook in de sector waarin je wilt investeren (vergelijkbare bedrijven). Maak op bijvoorbeeld Yahoo! Finance, Watchlists per sector / industrie, zodat je groepen makkelijk bij elkaar in samenhang kunt zien. Alleen dan heeft oordeelsvorming zin. Als laatste tip wil ik meegeven dat alle ratio’s valkuilen hebben, dus combineer ratio’s en zoek samenhang.

SAMENHANG

Vanzelfsprekend is het verstandig om ratio’s te analyseren voor een periode van jaren (bijvoorbeeld 5 tot 10 jaar) om een idee te krijgen of deze consistent bewegen. Verstandig is ook om verschillende ratio’s ten opzichte van elkaar te interpreteren. Als een Forward Annual Dividend rate sterk afwijkt (bijvoorbeeld hoger is) van een Trailing Annual Dividend rate, is het goed om te proberen te achterhalen waarom dat zo is. Waarom is de verwachting beter dan de verrichte prestatie uit het verleden? Verwacht men groei, waarom? Is er een uitbreiding van bedrijfsactiviteiten?  Wat doen de concurrenten? Vergaar informatie om meer kennis te krijgen wat de situatie is. En dat is “in a nutshell” Fundamental Analysis in.